پردیس شهید هاشمی نژاد مشهد

23 ذیقعده روز زیارتی امام رضا (ع)

تشرف به حرم رضوی چه آدابی دارد؟

درباره آداب تشرف باید گفت که مرقد مطهر حضرت رضا (ع) کانون فراز‌و‌فرود فرشتگان الهی و محل عبادت و راز‌و‌نیاز بندگان شایسته خدا و عارفان و عالمان خداشناس است. این‌ها نشانگر آن است که همواره باید باادب و فروتنانه وارد این بارگاه باعظمت شد و حرمت حریم علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) را به‌گونه‌ای شایسته پاس داشت.

‌عالمان بزرگ شیعه برای زیارت آدابی آورده‌اند که رعایت آن‌ها در همه حرم‌های ائمه (ع) به‌ویژه حرم امام رضا (ع) تاکید شده است و چه نیکوست که در روز زیارتی آن حضرت که بهترین روز‌ها در زیارتشان است این اعمال را رعایت کنیم.

‌در روایات درباره پیش از زیارت تاکید شده است که غسل کنید و لباس‌های تمیز، پاک و نو بپوشید. با حالت خضوع و خشوع به‌سوی حرم حرکت کنید و مدام ذکر بگویید و، چون به درگاه حرم رسیدید، بایستید و دعا و اذن دخول بخوانید و بکوشید تا حالت خشوع و خضوع و رقت قلب در خود پدید آورید. درمقابل ضریح بایستید و زیارت و دعا بخوانید.

‌پس‌از زیارت، گونه راست و سپس چپ را بر ضریح بگذارید و از روی تضرع و خشوع دعا کنید و خدای را به حق خودش و به حق صاحب‌قبر قسم دهید و بخواهید که خدا ایشان را شفیع قرار دهد. بنا بر آداب اسلامی لازم است که دعاکننده در دعا‌کردن اصرار ورزیده و پافشاری کند، آن‌گاه به بالای سر بیاید و دوباره دعا کنید. پس‌از زیارت دو‌رکعت نماز بالای سر حضرت بخوانید.

‌پس‌از نماز زیارت، دعا‌هایی را که نقل شده و زیارت‌نامه‌های معتبر مانند زیارت امین‌ا...، جامعه کبیره و زیارت خاصه امام ضا (ع) بخوانید و برای امور دینی و دنیوی خود دعا کنید. هر‌چه دعا را به دیگران تعمیم دهید، به اجابت نزدیک‌تر است.

‌مقداری قرآن تلاوت کنید و ثوابش را به حضرت اهدا کنید. این عمل به نوعی تعظیم و بزرگداشت حضرت محسوب می‌شود. سپس استغفار کرده و از گناهان خود توبه کنید.

به خادمان حضرت رضا (ع) احترام کنید که نوعی احترام به حضرت به شمار می‌آید. برای احترام به امام معصوم و باقی‌ماندن شدت شوق به زیارت، در خارج‌شدن از حرم عجله نکنید و هنگام خروج پشت به قبر حرکت نکنید.

صدقه و انفاق به نیازمندان را به‌ویژه اگر از سادات باشند، فراموش نکنید. وقتی جمعیت زائران زیاد است، مستحب است آنان‌که در‌کنار ضریح یا مکان‌های با فضیلت قرار دارند، زودتر زیارت خود را تمام کنند تا نوبت به دیگران هم برسد. مستحب است کسی که به زیارت می‌رود به نیابت از پدر و مادر و دوستان بلکه همه مؤمنان زیارت کند.

زیارت شیعه و سنی ندارد، شخصیت و کرامت امام رضا (ع) در نظر اهل خرد و شیعه و سنی تا اندازه‌ای بوده است که برآورده‌شدن حاجات و توسل به ایشان برای آنان امری مسلم و مجرب به شمار می‌رفته است؛ به‌گونه‌ای که «محمد‌بن‌علی‌بن‌سهل» از فقیهان بنام شافعی در‌این‌باره گفته است: «هر مشکلی از امور دینی و دنیوی بر من عارض می‌گشت برای حل آن گرفتاری، به زیارت مرقد مطهر امام رضا (ع) می‌رفتم و در‌کنار آن بقعه متبرکه دعا می‌کردم و حاجتم برآورده و مشکلم برطرف می‌شد و این موضوع برایم به‌صورت عادت درآمده و به تجربه نیز ثابت شده بود.»

شیخ کلینی (ره) هم در باب زیارت امام هشتم (ع) می‌گوید: زیارت حضرت برابر است با ثواب هزار حج و در‌صورت زیارت با معرفت برابر است با ثواب یک‌میلیون حج، ثواب انفاق و جهاد در راه خدا قبل از فتح مکه، ثواب هفتاد شهیدی که در رکاب پیامبر (ص) جهاد کرده باشند.